Su Verimliliği Yönetmeliği Nedir? Nasıl Başvurulur? Su Verimliliği Belgesi Nedir? Su Verimliliği Hakkında Kapsam, Kesin Son Tarihler ve Uyum Rehberi

Su Verimliliği Yönetmeliği Nedir?

Su Verimliliği Yönetmeliği, son zamanlarda Türkiye’de su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı için öne çıkan en önemli yasal düzenlemelerden biridir. Amaç, tarımda, sanayide, hizmet sektöründe ve binalarda su israfını önlemek, verimli kullanım sağlamak ve iklim değişikliğine karşı dirençli bir sistem kurmaktır.

Su Verimliliği Yönetmeliği Hakkında

Su Verimliliği Yönetmeliği, 27 Aralık 2024’te Resmî Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe girdi. Yönetmelik; belediyelerden endüstriye, tarımsal sulamadan büyük ölçekli bina/yerleşkelere kadar geniş bir kitle için su verimliliği sistemi kurulumu, ölçüm-izleme-raporlama ve bazı gruplarda su verimliliği belgesi alma zorunluluğu getirir.  Tarım ve Orman Bakanlığı (Yönetmeliğe göz atmak için tıklayınız.)

Mare Çevre olarak, Su Verimliliği Yönetmeliği çerçevesinde işletmenize özel çözümler sunuyor; mevzuata uyum, maliyet avantajı ve sürdürülebilirlik hedeflerinize katkı sağlıyoruz. Uzman ekibimizle suyun etkin kullanımını sağlayacak teknik öneriler geliştiriyor, belge süreçlerinde tam destek veriyoruz. İhtiyaçlarınıza uygun danışmanlık hizmeti almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Su Verimliliği Belgesi Nedir?

Su Verimliliği Belgesi, 27 Aralık 2024 tarihli Su Verimliliği Yönetmeliği kapsamında, suyun verimli kullanımını sağlayan kurum ve işletmelere verilen resmi bir belgedir.

Belge Seviyeleri

Yönetmelik üç belge seviyesi öngörür:

• Mavi Belge: Yönetmeliğin Ek‑1 kapsamındaki yükümlü kurum ve kuruluşların, su verimliliği sistemini kurmalarını belgeleyen başlangıç düzeyidir.
• Yeşil Belge: Su verimliliği sisteminin kurulmasının yanı sıra, su tasarrufu, sistematik planlama ve uygulama gibi ileri düzey kriterleri taşıyan belgedir.
  Zorunlu olan kurumlar: Büyükşehir, il ve 50.000+ nüfuslu ilçe belediyeleri (en fazla 3 yıl), sanayi tesisleri, OSB, tarımsal sulama tesisleri ve diğer bazı büyük tesisler (en fazla 5 yıl içinde başvuru zorunluluğu)
• Turkuaz Belge: Gönüllü olarak alınabilen, su verimliliğinde en üst düzey performansı gösteren ve prestij niteliği taşıyan belgedir.

Belge Düzeyi	Kimler Alabilir?	Zorunluluk & Süre
Mavi Belge	Ek-1 kapsamındaki tüm yükümlülüler	Sistem kurulum sonrası (zorunlu)
Yeşil Belge	Büyükşehir/il/ilçe belediyeleri, sanayi, OSB, turizm, AAT vb.	Mavi sonrasında; 3–5 yıl içinde başvuru zorunlu
Turkuaz Belge	Gönüllü; su verimliliğinde liderlik seviyesini gösterenler	Zorunlu değil (gönüllülük esaslı)

Belge Alım Süreçleri ve Geçerlilik Süresi

• Başvurular Su Verimliliği Bilgi Sistemi üzerinden yapılır; Bakanlık başvuruyu yaklaşık 60 gün içinde değerlendirir
• Belge geçerlilik süresi 5 yıldır. Yenileme, süresi dolmadan önce başvurularak yapılmalıdır
• Ayrıca, belge alındıktan sonra su verimliliği sisteminin işletilmez veya izlenmez hale gelmesi durumunda, yerinde inceleme ve gerekirse belge iptali prosedürleri uygulanır

Su Verimliği Yönetmeliğini Hangi Alanları Kapsıyor?

• Yerel yönetimler: Büyükşehir, il ve 50.000+ nüfuslu ilçe belediyeleri.
• Binalar & yerleşkeler: Kamu kurum/kuruluşları (eğitim, yurt, sağlık hariç), havalimanları, AVM’ler, iş merkezi/ticari plazalar (parsel alanı >1000 m²), eğitim kurumları & yurtlar (≥400 öğrenci), sağlık kuruluşları (≥100 yatak), konaklamalı turizm (≥100 oda), illerdeki tren/otobüs terminalleri.
• Endüstri: Ek-2 NACE listesinde ≥50 çalışan tesisler; OSB, Serbest ve Endüstri Bölgeleri.
• Tarım: 500 ha+ sulama tesisleri (DSİ, birlik, kooperatif, belediye, TİGEM, il özel idaresi, tüzel kişiler).

Sistem Kurulum Takvimi (Ek-1’den, 27.12.2024 baz alınarak tarihler belirtilmiştir.)

• Büyükşehir & Su ve Kanalizasyon İdaresi: 27 Haziran 2026 (18 ay).
• İl belediyeleri (Büyükşehir dışı): 27 Eylül 2026 (21 ay).
• 50.000+ ilçe: 27 Aralık 2026 (24 ay).
• Binalar & yerleşkeler (aşağıdaki tüm alt gruplar): 27 Eylül 2026 (21 ay).
• Endüstri (Ek-2 NACE ≥50, OSB/Serbest/Endüstri Bölgeleri): 27 Haziran 2026 (18 ay).
• 500 ha+ sulama tesisleri: 27 Eylül 2026 (21 ay).

Yeni faaliyete başlayanlar için süre, yayım tarihinden değil faaliyete başlama tarihinden itibaren işlemeye başlar.

Belgelendirme Zorunlulukları (Madde 7)

• Belge seviyeleri: Mavi, Yeşil, Turkuaz. Mavi = sistem kuruldu; Yeşil = ileri uygulamalar; Turkuaz = en yüksek performans (gönüllü).
• Zorunlu başvuru süreleri (Yeşil Belge):

• Büyükşehir & il belediyeleri, 50.000+ ilçe: en geç 3 yıl → 27 Aralık 2027.
• 500 ha+ sulama tesisleri, 250+ odalı turizm, havalimanları, üniversite kampüsleri, OSB/Serbest/Endüstri Bölgeleri ve Ek-2 NACE faaliyetler: en geç 5 yıl → 27 Aralık 2029.
• Uzama (yalnızca endüstri & OSB/Serbest/Endüstri Bölgeleri): Bakanlık uygun görüşüyle 7 yıla kadar → 27 Aralık 2031.

• Belge süresi: Tüm belge seviyeleri 5 yıl geçerlidir (yenileme ve izleme şartları Madde 9).

Su Verimliliği Belgesini Kimler Almak Zorunda? / Su Verimliliği Son Tarihler Nedir?

Su verimliliği Belgesi zorunluluğu için son tarihler ve sitem kurulum son tarihler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Kurum / Sektör	Belge Türü	Sistem Kurulum Son Tarihi	Belge Zorunluluğu İçin Son Tarih	Temel Beklentiler / Notlar
Büyükşehir Belediyeleri & Su ve Kanalizasyon İdaresi	Yeşil	27 Haziran 2026	27 Aralık 2027	İçme suyu kayıpları %25’in altına indirilmeli; atık suyun ≥%10’u yeniden kullanım.
İl Belediyeleri (Büyükşehir dışı)	Yeşil	27 Eylül 2026	27 Aralık 2027	İçme suyu kaybı %30’un altında.
50.000+ nüfuslu İlçe Belediyeleri	Yeşil	27 Aralık 2026	27 Aralık 2027	Ölçüm-izleme altyapısı kurulumu.
Kamu kurum/kuruluşları (eğitim, yurt, sağlık hariç)	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama.
AVM’ler	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama.
İş merkezi & ticari plazalar (>1000 m² parsel)	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama.
Eğitim kurumları & yurtlar (≥400 öğrenci)	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama.
Sağlık kuruluşları (≥100 yatak)	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama. (Yeşil Belge zorunluluk listesinde yok).
Konaklamalı turizm (≥100 oda)	Mavi/Yeşil	27 Eylül 2026	Yalnızca ≥250 oda için: 27 Aralık 2029	Gri su/yağmur suyu hasadı, verimli ekipmanlar.
Tren & otobüs terminalleri (illerde)	Mavi/Yeşil (gönüllü)	27 Eylül 2026	—	Sistem kurulumu, ölçüm-raporlama.
Endüstriyel tesisler (Ek-2 NACE, ≥50 çalışan)	Yeşil	27 Haziran 2026	27 Aralık 2029 (Bakanlık uygun görüşüyle 27 Aralık 2031)	NACE’ye uygun su verimliliği teknikleri.
Organize Sanayi Bölgeleri (OSB)	Yeşil	27 Haziran 2026	27 Aralık 2029 (opsiyon 2031)	Toplam suyun ≥%5’i alternatif kaynaklardan.
Serbest Bölgeler	Yeşil	27 Haziran 2026	27 Aralık 2029 (opsiyon 2031)	Yeşil belge planlaması ve iş termin planı.
Endüstri Bölgeleri	Yeşil	27 Haziran 2026	27 Aralık 2029 (opsiyon 2031)	Yeşil belge planlaması ve iş termin planı.
SULAMA TESİSLERİ 500 ha+ (DSİ, birlik, kooperatif, belediye, TİGEM, il özel idaresi, tüzel kişiler)	Yeşil	27 Eylül 2026	27 Eylül 2029	Modern basınçlı sulama yöntemleri, ölçüm-izleme.
Havalimanları	Yeşil	27 Eylül 2026	27 Aralık 2029	Verimlilik sağlayan sistem ve teknolojiler.
Üniversite kampüsleri	Yeşil	27 Eylül 2026	27 Aralık 2029	En az %30 kurakçıl peyzaj + ölçüm sistemleri.

Uyum İçin Yol Haritası (Özet)

1. Kapsam teyidi: NACE, çalışan sayısı, yatak/oda, öğrenci sayısı, alan vb. kriterlerle kategorinizi netleştirin.
2. Su verimliliği planı: 5 yıllık uygulama takvimi, hedefler, tedbirler, kaynak/finansman, eğitim planı.
3. Ölçüm-izleme altyapısı: Sayaç/alt sayaçlar, veri toplama ve su verimliliği bilgi sistemi entegrasyonu.
4. Belgelendirme: Mavi → (zorunlu ise) Yeşil; Turkuaz gönüllü. Başvurular bilgi sistemi üzerinden yapılır.
5. Süreklilik: Belgeler 5 yıl geçerli; izleme/raporlama ve yenileme Madde 9’a göre yürür.

Uygulamada Önemli Noktalar

• Süre başlangıcı: Esas olan 27.12.2024; ancak yönetmelik sonrası açılan faaliyetlerde süre faaliyete başlama tarihine göre başlar.
• 7 yıl uzatma sadece endüstri/OSB için mümkündür; Bakanlık uygun görüşü gerekir.
• Belge başvuruları ve geçici süreçte veri iletimi, su verimliliği bilgi sistemi üzerinden/formatında yapılır.

Su Verimliliği Yönetmeliği Neden Gündemde?

• Artan kuraklık ve iklim değişikliği suyun daha etkin kullanılmasını zorunlu hale getirdi.
• Sanayi ve tarımda yüksek su tüketimi artık ciddi ekonomik maliyetler doğuruyor.
• Yönetmelik, hem çevresel sürdürülebilirlik hem de ekonomik tasarruf sağladığı için son zamanlarda sıkça gündeme geliyor.

Sık Sorulan Sorular (Soru–Cevap)

Yürürlük tarihi nedir?

27 Aralık 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Büyükşehir ve SKİ için ilk kritik tarih? / Belediyeler için su verimliliği

Sistem kurulumu: 27 Haziran 2026, Yeşil Belge: 27 Aralık 2027.

Sağlık kuruluşlarında (≥100 yatak) Yeşil Belge zorunlu mu?

Hayır. Sistem kurulumu zorunlu; Yeşil Belge zorunluluğu listesinde yer almıyor.

Turizmde eşik nedir?

Sistem yükümlülüğü ≥100 oda için; Yeşil Belge zorunluluğu yalnızca ≥250 oda için 27 Aralık 2029’a kadardır.

Endüstriyel tesislerde belgelendirme süresi uzar mı?

Evet. Ek-2 NACE kapsamlı tesisler ve OSB/Serbest/Endüstri Bölgeleri için Bakanlık uygun görüşüyle 7 yıla kadar uzatılabilir (27 Aralık 2031).

Belgelerin geçerlilik süresi?

5 yıl. Yenileme ve izleme şartlarına uyum zorunludur.

Yeni açılan tesis/bina için hangi tarih geçerli?

Yönetmelik sonrası faaliyete başlayanlar için süre, faaliyete başlama tarihinden itibaren işlemeye başlar.

Su Verimliliği Yönetmeliği’nin Faydaları

• Doğal kaynakların korunması
• Enerji ve maliyet tasarrufu
• Çevre dostu üretim
• Sıfır Atık hedefleriyle uyum

Sonuç

Yönetmelik; mevzuata uyumun yanı sıra operasyonel maliyetleri düşürme, kurumsal itibar, iklim hedeflerine katkı gibi doğrudan faydalar sağlar. Kurumunuz/tesisinize uygun kapsamı belirleyip, tabloda verilen net son tarihlere göre planınızı hayata geçirmeniz gerekir.

Bu içerik; Ek-1 uygulama takvimi ve Madde 7-9 hükümleri temel alınarak hazırlanmış, tarihler resmî metinden türetilmiştir.